blije klanten
Ishikawa diagram
Ishikawa diagram: brengt oorzaken van problemen in kaart
Heb je weleens gehoord van het Fishbone model, Cause-and-effect diagram of Ishikawa? Allemaal andere namen voor hetzelfde model met als doel om de kern van een probleem te identificeren. Hierbij wordt de oorzaak van het probleem nauwkeurig in kaart gebracht, zodat er gericht kan worden gewerkt aan een oplossing. In deze blog leren we je alles over Ishikawa en kom je erachter waarom deze tool onderdeel is van de 7 basisinstrumenten voor kwaliteitsbeheersing.
Het ontstaan van Ishikawa
Ishikawa is geïntroduceerd door de Japanse hoogleraar Kaoru Ishikawa in 1982. Toen Kaoru werkzaam was bij Kawasaki (motoren) viel het hem op dat medewerkers erg gefrustreerd raakten wanneer er grote fouten aan het licht kwamen. Volgens hem had dit waarschijnlijk te maken met het gevoel van onmacht dat ze ervaarden, doordat ze niet zagen waar nou precies de oorzaak van het probleem lag. Dit moest anders en dus bedacht hij het Fishbone model (Ishikawa diagram). Met behulp van dit model werden fouten opgebroken in meerdere oorzaken waardoor medewerkers makkelijker een probleem zelf konden ontleden en oplossen. Deze bottom-up manier van het in gang zetten van verbeteringen is tot op de dag van vandaag nog zeer relevant.
Toepassen van Ishikawa
De Ishikawa diagram is eenvoudig toe te passen op allerlei soorten problemen; van het te laat komen op werk tot aan het verliezen van een sportwedstrijd. Ook tijdens een werksessie zoals een brainstorm kan de Ishikawa een bepaalde structuur aanbrengen, waardoor je snel tot de belangrijkste oorzaken komt. Hiermee voorkom je dat je uren aan het brainstormen bent zonder de juiste oplossing te vinden.
Om Ishikawa zelf toe te passen houd je simpelweg de volgende 3 stappen aan:
- Identificeer de probleemstelling.
- Bedenk mogelijke hoofdoorzaken.
- Bepaal onderliggende factoren van de hoofdoorzaken door je telkens af te vragen ‘Waarom iets gebeurt?’ of ‘Waardoor iets wordt veroorzaakt?’.
Het 6M Fishbone Model
Zoals in de inleiding vermeld, kent het Ishikawa model veel verschillende benamingen. Deze benamingen verwijzen allemaal naar hetzelfde soort model, maar laten wel variaties zien. De meest voorkomende, voornamelijk gebruikt binnen productiebedrijven, is het 6M Fishbone model. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende hoofdcategorieën van potentiële oorzaken: Methodes, Machines, Mensen, Materialen, Metingen, Moeder natuur (omgeving/milieu). Deze worden soms nog uitgebreid met de categorieën Management & Onderhoud. Vervolgens worden hier dan de onderliggende factoren aan opgehangen.
6x Waarom je Ishikawa als organisatie moet toepassen
- Wanneer je een relatie wilt leggen tussen verschillende oorzaken van een probleem (20% van de oorzaken zorgen voor 80% van het probleem?)
- Als je gericht op zoek bent naar mogelijk oorzaken binnen een proces, uitkomst, probleem of situatie.
- Het helpt medewerkers inzicht en invloed te geven in de verbetering van hun eigen proces.
- Je bedenkt gericht een oplossing die daadwerkelijk het hele probleem oplost en niet slechts een deel daarvan.
- Het is een teamactiviteit die leidt tot een gemeenschappelijk begrip van het probleem.
- Het is een handig middel om te achterhalen op welke activiteiten je verbeterprojecten kunt starten.
Kortom, Ishikawa is ooit ontstaan uit noodzaak om medewerkers te betrekken in het verbeterproces. Nu is het dé methode om op een laagdrempelige wijze bottom-up grote verbeterslagen te realiseren.